Przepisy prawa
W Polsce obowiązuje ustawowy zakaz spalania odpadów komunalnych w urządzeniach nie przystosowanych do tego celu. Spalanie odpadów poza instalacjami do tego przeznaczonymi tj. spalarniami lub współspalarniami odpadów jest zabronione. Podstawowym aktem prawnym regulującym problemy gospodarki odpadami jest ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U.z 2013r. poz. 21 z późn .zm) . Zagadnienia dotyczące termicznego przekształcania odpadów zawarte są w dziale VIII –ustawy rozdział 2. Ustawa o odpadach jest prawie w 100% zgodna z obowiązującymi dyrektywami UE. Przepisy prawne nie wystarczą, aby chronić nas przed konsekwencjami złych nawyków, to my sami musimy mieć świadomość, na co narażamy siebie i sąsiadów paląc śmieci w domowym piecu. Każdy, kto spala odpady w palenisku domowego pieca albo na otwartym terenie nie tylko popełnia wykroczenie przeciw prawu, ale przede wszystkim stwarza zagrożenie dla siebie oraz otoczenia.
Zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi Wielu ludzi postrzega spalanie śmieci w domowych piecach za tanią, łatwo osiągalną i niekłopotliwą metodę pozbywania się odpadów. Niestety oszczędność jest jedynie pozorna, ponieważ może okazać się, że zaoszczędzone pieniądze przeznaczą wkrótce na kosztowne leczenie. Paląc śmieci w domu trujemy siebie i swoich najbliższych! W procesach spalania ważną rolę odgrywa temperatura spalania. Gdy jest zbyt niska powstają zanieczyszczenia, których oddziaływanie na środowisko naturalne i zdrowie ludzi jest bardzo szkodliwe. Spalanie różnego rodzaju materiałów w paleniskach domowych odbywa się właśnie w niskich temperaturach powietrza atmosferycznego. Proces spalania tak niejednorodnego materiału jakim są odpady, niezależnie odpady komunalne, jest źródłem emisji do atmosfery bardzo wielu substancji chemicznych, wśród których są niejednokrotnie substancje toksyczne, rakotwórcze itp. Główną cześć odpadów stanowi zazwyczaj materia organiczna, stąd też oczywista jest emisja dwutlenku węgla i pary wodnej oraz tlenku węgla, w przypadku niecałkowitego spalania. Obecność w odpadach substancji zawierających w cząsteczce inne, oprócz węgla i wodoru, pierwiastki, jak np. siarka, azot, chlor czy fluor skutkować będzie emisją dwutlenku siarki, tlenków azotu, chlorowodoru czy fluorowodoru. Z kolei obecność w materiale spalanym substancji niepalnych (tzw. popiołu) skutkować będzie emisją pyłu Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia jest spalanie odpadów z tworzyw sztucznych np. butelek typu PET, worków foliowych, odpadów z gumy czy lakierowanych materiałów.
W wyniku spalania odpadów emitowane są:- Benzopireny, C20H12 – dwa organiczne związki chemiczne z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Są związkami silnie rakotwórczymi. Substancja toksyczna, rakotwórcza, mutagenna, działająca na rozrodczość i niebezpieczna dla środowiska. Może powodować raka, dziedziczne wady genetyczne, upośledzać płodność, działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym.
- Dioksan - TCDD jest jedną z najsilniej działających trucizn. Ekspozycja na działanie dioksyn powoduje u człowieka wystąpienie trądziku chlorowego, zaburzenie procesów trawiennych, uszkodzenie niektórych systemów enzymatycznych, bóle mięśni i stawów, zaburzenia w układzie nerwowym. Rakotwórcze dioksyny, których toksyczny wpływ na zdrowie może objawić się dopiero po kilkudziesięciu latach np. w postaci chorób nowotworowych.
- Dwutlenek siarki- Zanieczyszczenie dwutlenkiem siarki powietrza powoduje trudności w oddychaniu, tlenki azotu podrażniają płuca, tlenek węgla powoduje zatrucia i ma negatywny centralny układ nerwowy. Niekontrolowany proces spalania śmieci prowadzi do przedostania się do atmosfery związków nazywanych dioksynami i furanami związanych z chorobami nowotworowym.
- Metale ciężkie - Metale ciężkie mogą wywoływać zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu. Ołów upośledza procesy syntezy hemoglobiny, negatywnie wpływa na funkcjonowanie szpiku kostnego i wątroby, obniża poziom witaminy D w organizmie, łączy się z grupami enzymów i białek powodując zmiany we krwi i naczyniach oraz wpływa na poziom żelaza w organizmie, wywołując anemię.
- Chlor i siarka - Należą do grupy czynników rakotwórczych.. Pył i pary metalicznego chromu są uczulające, wchłaniane przez długi czas mogą wywołać raka płuc i zatok nosowych. Do zatruć związkami chromu II i III wartościowego takimi jak: CrCl3, KCr(SO4)2, Cr(NO3)2 dochodzi zwykle powoli poprzez przewód pokarmowy i drogi oddechowe. Objawy skórne występują pod postacią wyprysków i owrzodzeń. W obrębie przewodu pokarmowego stwierdza się często wrzodziejące zapalenie jelit i długotrwałe biegunki. W zakresie dróg oddechowych wystąpić mogą również nieżyt oskrzeli.
Poza tym spalanie wilgotnych odpadów grozi zatkaniem przez mokrą sadzę przewodów kominowych. Skutek? Cofa się tlenek węgla i może dojść do zatrucia. Problem jest bardzo poważny, bo jak wynika z raportu Komisji Europejskiej, co roku na choroby wywołane złym stanem powietrza umiera 28 tys. Polaków.
Spalanie nie powoduje zniknięcia odpadów, lecz prowadzi tylko do ich zmiany w bardzo niebezpieczne związki, które przez pewien czas krążą w powietrzu (skąd je wszyscy wdychamy), następnie opadają i wnikają do ziemi, z której przechodzą do roślin, są zjadane przez zwierzęta, aż w końcu – trafiają na nasze talerze Zanieczyszczenia w powietrzu wpływają na nasz cały organizm i chociaż skutki ich oddziaływania nie są widoczne natychmiast, to gromadzące się toksyny mają znaczący wpływ na nasze zdrowie.
PAMIĘTAJ!
W piecu domowym nie wolno palić śmieci. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia jest spalanie odpadów z tworzyw sztucznych np. butelek typu PET, worków foliowych a także opakowań po sokach, mleku, odpadów z gumy, lakierowanego drewna, mebli.
